Nguyên nhân trẻ bị bại não và các dấu hiệu phát hiện

Bại não là căn bệnh thường xuất hiện ở trẻ em và để lại di chứng rất nghiêm trọng. Vậy, nguyên nhân trẻ bị bại não xuất phát từ đâu và làm thế nào để nhận biết trẻ mắc phải bệnh này? Cùng tìm hiểu những kiến thức liên quan đến căn bệnh này thông qua bài viết sau đây.

Bại não là gì?

Bại não là thuật ngữ chỉ căn bệnh hình thành bởi tổn thương não bộ không tiến triển theo thời gian, xảy ra trong quá trình trước khi sinh, trong lúc sinh và sau khi sinh cho đến thời điểm trẻ được 5 tuổi. Bệnh lý này khiến não của trẻ bị tổn thương vĩnh viễn và gần như không thể chữa khỏi triệt để.

Khi mắc bệnh bại não, trẻ không chỉ gặp phải khó khăn trong việc vận động, mà còn bị kèm theo những tình trạng tàn tật khác gây ảnh hưởng đến cả bản thân trẻ và gia đình như: rối loạn khả năng học tập, trí tuệ phát triển chậm, vấn đề về thính giác, thị giác, ngôn ngữ, thay đổi hành vi, động kinh,… Đối với các trẻ mới sinh, tỷ lệ bị bệnh bại não nằm trong khoảng 2/1000 và các bé trai thường có khả năng mắc bệnh hơn các bé gái.

Nguyên nhân trẻ bị bại não từ đâu?

Thực tế, để xác định được chính xác nguyên nhân bệnh bại não của trẻ không phải điều đơn giản. Theo các chuyên gia, căn bệnh này có thể bị gây nên bởi một trong ba nhóm nguyên nhân chính sau:

Trẻ bị bại não

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị bại não

Nguyên nhân trước khi sinh

Trẻ sau khi được sinh ra có khả năng mắc bại não nếu trước thời kỳ sinh người đang mang thai trẻ gặp phải một trong các trường hợp sau:

Nhiễm trùng trong thai kỳ

Trong khoảng thời gian 3 tháng đầu của thai kỳ, nếu thai phụ nhiễm các loại virus hay nhiễm rubella thì có thể khiến bào thai bị tổn thương não và dẫn đến bại não khi sinh ra. Ngoài ra, các loại nhiễm trùng khác như: nhiễm trùng sinh dục, hệ tiết niệu hay nhiễm trùng ối cũng là nguy cơ cao khiến trẻ bị bại não và gây sinh non.

Não bào thai thiếu oxy

Khi nhau thai bị bóc tách khỏi thành tử cung trước lúc sinh (nhau bong non) hoặc chức năng bị suy giảm (suy nhau thai) hay chảy máu trong 3 tháng cuối thai kỳ do bánh rau bám vào đoạn dưới tử cung có thể khiến thai nhi không được cung cấp lượng oxy đầy đủ. Điều này dẫn đến não thai nhi bị tổn thương và cũng chính là một nguyên nhân gây bại não.

Nguyên nhân bất thường khác

Bên cạnh những nguyên nhân trước sinh như trên, trẻ còn có thể mắc phải bại não do một số vấn đề khác như:

  • Cấu trúc hệ thần kinh của trẻ có dấu hiệu bất bình thường.
  • Mẹ của trẻ mắc phải các bệnh như: nhiễm độc thai nghén, bệnh tuyến giáp, tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ,…
  • Trong thời kỳ mang thai, mẹ của trẻ tiếp xúc với những hóa chất độc hại hoặc tự ý sử dụng thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ trước.
  • Trong gia đình trẻ có người đang bị bại não dẫn đến di truyền.

Nguyên nhân trẻ bị bại não trong thời điểm sinh

Thời điểm bé sinh ra đời không chỉ có người mẹ gặp nguy hiểm mà còn rất lo lắng cho sức khỏe của em bé. Vào lúc sinh, trẻ cũng có nguy cơ bị bại não do các nguyên nhân sau:

Sinh non, nhẹ cân

Những đứa trẻ sinh ra trước 37 tuần thai được coi là sinh non. Đặc biệt nếu trẻ ra đời trước 28 tuần thai cho đến 32 tuần thai thì khả năng mắc bại não rất cao. Bởi khi trẻ sinh non rất dễ bị phù não hoặc xuất huyết não gây tổn thương đến sự phát triển của não trong thời điểm đó.

Trẻ sơ sinh cũng có thể bị bại não

Trẻ sơ sinh có nguy cơ bại não vì nhiều lý do

Những trẻ sinh non cũng thường có cân nặng rất nhẹ và đây cũng là một nguyên nhân khiến trẻ bị bại não. Một nghiên cứu cho thấy, những đứa trẻ sinh non có cân nặng thấp hơn mức 1.500 gram sẽ có nguy cơ mắc phải căn bệnh này cao gấp 30 lần so với trẻ sinh ra đủ tháng.

Sang chấn lúc sinh

Các sang chấn sản khoa của người mẹ cũng khiến trẻ sinh ra mắc bệnh bại não. Nhất là những tình huống khó sinh phải can thiệp bằng các biện pháp hỗ trợ như: forceps, dùng giác hút,… Nguyên nhân trẻ bị bại não này không phải thường xuyên xảy ra. Bởi vì hiện tại, công nghệ y khoa, trình độ y bác sĩ đã vô cùng phát triển và sẽ hỗ trợ người mẹ sinh con an toàn.

Ngạt trong lúc chuyển dạ và sinh

Đối với trường hợp ngạt trong lúc sinh, trẻ để ra thường trắng bệch hoặc tím tái toàn thân và không khóc ngay. Điều đó khiến cho phổi của trẻ không hoạt động, làm oxy lên não bị thiếu. Lúc này, các bác sĩ cần phải cấp cứu để cứu sống trẻ và khi đẻ ra trẻ cũng có thể trở thành bệnh nhân bại não.

Nguyên nhân sau khi sinh

Kể cả trẻ đã sinh ra an toàn nhưng vẫn có nguy cơ đối mặt với bệnh bại não. Căn bệnh này còn được phát hiện ra ở những đứa trẻ có các dấu hiệu như:

Xuất huyết não, rối loạn đông máu

Xuất huyết não do thiếu vitamin K là bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và rất dễ trở thành di chứng bại não nếu không được điều trị tốt. Đồng thời, trẻ bị rối loạn đông máu do những bệnh lý khác cũng là nguyên nhân dẫn đến xuất huyết não và khiến trẻ bị bại não.

Vàng da nhân

Sau sinh từ 2 đến 4 ngày, hiện tượng vàng da sinh lý thường xuất hiện ở trẻ và kéo dài tầm 2 tuần đối với trẻ sinh non, còn với trẻ sinh đủ chỉ kéo dài trong 1 tuần. Nếu da của trẻ có màu vàng nhạt và không có thêm triệu chứng nào khác thì có thể yên tâm.

Trẻ bị bại não gần như không thể chữa khỏi

Các nguyên nhân dẫn tới tình trạng bại não ở trẻ

Tuy nhiên, nếu da của trẻ vàng đậm và bị toàn thân, thậm chí cả mạc mắt cũng có màu vàng thì gia đình trẻ phải theo dõi sát sao và điều trị kịp thời. Bởi trong trường hợp này, sắc tố bilirubin trong cơ thể trẻ đang tăng cao dẫn đến tổn thương cấu trúc não và gây ra bại não. Phụ huynh phải theo dõi thật chặt tình trạng các bé theo thời gian, nhất là lúc mới sinh ra.

Hạ đường huyết sau sinh

Trong thời gian gần đây, theo ghi nhận của các cơ sở y tế, có khá nhiều trẻ bị hạ đường huyết sau sinh khiến não tổn thương. Khi lượng đường trong máu hạ thấp, trẻ sẽ bị suy hô hấp hoặc rơi vào hôn mê và khả năng cao dẫn đến bại não.

Biến chứng của bệnh não ở trẻ

Khi mắc phải bệnh bại não, chất lượng cuộc sống của trẻ trong suốt quãng thời gian từ nhỏ đến lớn sẽ bị ảnh hưởng bởi những biến chứng điển hình như:

Suy dinh dưỡng

Những đứa trẻ bị bại não thường gặp phải khó khăn trong việc nuốt thức ăn và ăn uống không ngon miệng dẫn đến không hấp thụ được dinh dưỡng trong đồ ăn, thức uống. Điều đó ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ và gây ra tình trạng suy dinh dưỡng, xương không tăng trường được. Thậm chí, có những trường hợp phải cung cấp dinh dưỡng cho trẻ bằng ống nuôi ăn.

Co rút cơ

Đây là biến chứng thường gặp và cực kỳ phổ biến ở những người bệnh bị bại não. Tình trạng các cơ bắp bị co rút và ngắn lại sẽ làm xương của trẻ chậm phát triển hoặc biến dạng dẫn đến dễ bị trật khớp hay bán trật khớp, thoái hóa khớp. Những biến chứng đó gây ra vô vàn khó khăn cho cuộc sống của bé về sau.

Tinh thần không ổn định

Trẻ bị bại não có tinh thần không ổn định

Hệ quả từ bệnh bại não ở trẻ

Do bị ảnh hưởng về não nên những đứa trẻ mắc bại não sẽ khó có thể ổn định tinh thần và rơi vào trầm cảm. Khi mắc phải bệnh này, bản thân trẻ cũng cảm thấy tự ti, cô lập, bị những người xung quanh xa lánh và dần sống khép mình hơn khiến tình trạng trầm cảm ngày càng nặng.

Dấu hiệu phát hiện trẻ mắc bại não

Chúng ta đã biết nguyên nhân trẻ bị bại não. Trẻ bị bại não có thể được phát hiện sớm căn cứ vào các dấu hiệu sau:

  • Khi đẻ ra trẻ khóc yếu ớt hoặc không khóc và toàn thân tím tái.
  • Sau khi sinh, trẻ không vận động và cả người thường mềm nhũn.
  • Khó bế ẵm, thay quần áo hay tắm rửa vì người trẻ căng cứng vào thời điểm đó.
  • Đầu trẻ lúc nào cũng trong tình trạng rủ xuống, không ngẩng lên được.
  • Trẻ đột nhiên sùi bọt mép, bất tỉnh hoặc co giật.
  • Mút và bú sữa mẹ khó khăn, hay bị sặc.
  • Trong các mốc kỹ năng vận động, trẻ có biểu hiện không linh hoạt như: khó giữ đầu cổ, chậm biết lẫy, bò, ngồi, chạy nhảy,…
  • Có khiếm khuyết khi thực hiện các hoạt động cần đến sự linh hoạt.
  • Không nhận biết được mẹ và những người thân trong gia đình, giao tiếp chậm.
  • Không biết biểu lộ tình cảm, hóng chuyện, không phản ứng lại với các tiếng động và đồ chơi.
  • Trẻ hay khò khè, tăng tiết dịch mũi họng và chảy dãi thường xuyên.
  • Những biểu hiện khá ở trẻ như: méo miệng, nghe kém, sụp mí, lác mắt, mất khả năng nhìn,…

Trên đây là những thông tin quan trọng bạn cần nắm được để hiểu rõ hơn về bệnh bại não ở trẻ nhỏ. Qua những nguyên nhân trẻ bị bại não được nêu rõ ràng như vậy, bạn hãy ghi nhớ và phòng bệnh ngay từ bây giờ để mang lại cuộc sống hạnh phúc nhất cho trẻ nhé.

Nguồn: cdc.gov
Xem thêm: Bệnh bại não có chữa được không? Cách điều trị bệnh bại não bằng tế bào gốc